مقالۀ زیر که نخستین بار در سال 1945 به رشتۀ تحریر درآمده است، به ارزیابی و تحلیل رابطۀ میان دولت شوروي و کلیساي ارتدکس روسیه می پردازد. نویسنده در این جا نشان می دهد که میان رویکرد لنین و بلشویک ها نسبت به مسألۀ مذهب و زیگزاگ هاي معمول سیاست استالینیستی پس از آن، یک مرزبندي روشن، مشخص و غیرقابل انکار وجود داشته است.
در شمارة اخیر »اخبار بین المللی کارگري« ما به موضوع انحطاط بروکراسی شوروي پرداختیم که خود را با رشد عظیم ناسیونالیسم در شوروي به تصویر کشیده است. البته مسیر این انحطاط استالینیستی را می توان با مطالعۀ تقریباً تمامی جنبه هاي حیات شوروي دنبال کرد. این انحطاط، به خصوص در روابط بروکراسی با کلیساي ارتدکس روسیه آشکار و نمایان می شود.
رویکرد بلشویک ها نسبت به کلیساي ارتدکس از دو جنبه مقید بود: اول، بنیان ماتریالیستی که اساس مارکسیسم را شکل می دهد، و دوم، نقشی که این کلیسا در روسیۀ تزاري ایفا کرد. کلیساي ارتدکس نه فقط یکی از بزرگ ترین صاحبان زمین- با مالکیت 7.5 میلیون جریب1 زمین و درآمد سالانۀ 150 میلیون روبل-، بلکه ابزاري حاضر و آماده در دستان تزاریسم بوده است. با رشد جنبش انقلابی تا اواخر قرن نوزدهم، روحانیت روسیه درخواست کرد که اجازة همکاري او با پلیس مخفی تزار براي تعقیب و دستگیري انقلابیون صادر شود. بسیاري از آن ها نقش کم اهمیتی در این اقدامات نداشتند.

[button color=”red” size=”small” link=”http://bit.ly/1L6bs5V” icon=”” target=”false”]دریافت ادامه مطلب با فورمت پی دی اف[/button]